زندگی جاودانه و دنیای پس از مرگ سبب شده که انسان تمام تلاش خویش را به کار بندد تا اسباب سعادت و لذت را برای عالم پس از مرگ فراهم آورد. سعادت واقعی درگرو رسیدن نفس به لذت واقعی و بهره‌مندی از نعمت‌های الهی است. تعاریف ارائه شده از سعادت متفاوت است ولی قدرمتیقن این تعاریف، سازگاری و ملائمت با نفس است و آنچه ملائم با نفس است نزدیکی به ذات اقدس الهی است. اگر انسان راه‌های کسب سعادت واقعی را دریافت نکند به ورطه نابودی می‌افتد. زیرا بهره‌مندی انسان از زندگی مادی اندک است و انسان بهر جاودانه زیستن ناگزیر به کسب اسباب و لوازم متناسب با آن است. آنچه انسان را در این رهنمون یاری می‌رساند شناخت عوامل دست‌یابی به سعادت واقعی است که این شناخت درگرو درک حقایق و رسیدن به کمال از دریچه عمل به دستورات و اوامر الهی است. پژوهش حاضر با هدف نظری، به شیوه تحلیل و بررسی، برای دریافت منشأ سعادت و شقاوت انسان، به تطبیق آراء شیخ اشراق و ابن‌سینا در باب لذت و راه‌های کسب لذت واقعی، سعادت و احوال نفوس پس از مرگ پرداخته است.
ابن‌سینا، حسن بن علی، اشارات و تنبیهات، ترجمه حسن ملکشاهی، تهران، سروش، 1388.
ادیانی، یونس، بازشناسی فلسفه ابن‌سینا، تهران، نقش جهان، 1384.
امین رضوی، مهدی، سهروردی و مکتب اشراق، ترجمه مجدالدین کیوانی، تهران، نشر مرکز، 1377.
افشار کرمانی، عزیزالله، طلوع فلسفهاشراق (مروری بر زندگی و آثار سهروردی) تهران، مهدوی، 1388.
الفاخوری، حنا، الجر، خلیل، تاریخ فلسفه در جهان اسلام، ترجمه عبدالصمد آیتی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1373.
حسن‌زاده آملی، جواد، شرح اشارات و تنبیهات، نمط هشتم، قم: مطبوعات دینی، 1386.
سهروردی، شهاب‌الدین، حکمت الاشراق، ترجمه جعفر سجادی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1389.
...............................................، الرشف النصائح الایمانیه و کشف الفصائح الیونانیه، ترجمه معین الدین جمال بن جلال الدین محمد (معلم یزدی)، بی جا: انتشارات نشر بنیاد، 1365.
)