اصول قرآنی ناظر بر حقوق معنوی زوجه با تأکید بر نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق

2 دانش آموخته سطح3، فقه و اصول

چکیده

هرچند اسلام بر رعایت حقوق مادی در خانواده تأکید دارد و در سیره ائمه معصومینb نیز با دقت موردتوجه و عنایت بوده؛ اما اساس خانواده بر حفظ حقوق معنوی استوار است. زیرا حقوق مادی، نمای ظاهری ساختمان خانواده را زیبا می‌کند؛ اما پایه‌ها و بدنه آن با حفظ حقوق معنوی استحکام می‌یابد و این سرمایه معنوی، حقی متقابل است که زن و مرد هر دو بایستی رعایت کنند: «وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ» (سوره بقره/228؛ و مانند همان وظایفی که بر عهدهٔ زنان است، به‌طور شایسته بر عهدهٔ مردان است.) بر این اساس، پژوهش حاضر با معرفی اصول قرآنی ناظر بر حقوق معنوی زوجه و با تأکید بر نهج‌البلاغه به روش اسنادی - تطبیقی و تحلیلی با هدف اصلاح و تحکیم روابط زوجین نگاشته شده است.
نتیجه آنکه اصول قرآنی اِحصا شده، بیانگر عنایت وافر خداوند به تأسیس، تعالی و پایداری بنای مقدس خانواده است و مؤید حاکمیت اصل تحکیم بنیان خانواده بر دیگر اصول مذکور می‌باشد؛ افزون بر این از منظر قرآن زن و شوهر، هر دو در حفظ این بنیان نقش دارند و از هر کاری که روابطشان را متشنج و مخدوش می‌کند باید اجتناب نمایند.

کلیدواژه‌ها


  1. فهرست منابع

    * قرآن کریم

    * نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی (1379)، چ هفتم، قم: نشر مشرقین؛ دفتر انتشارات اسلامی.

    * نهج‌البلاغه، ترجمه فیض الاسلام (1371)، انتشارات فیض الاسلام.

    * نهج‌الفصاحه: مترجم ابوالقاسم پاینده (1363)، چ هجدهم، انتشارات جاویدان.

    1. ابن ابی الحدید، (1963) شرح نهج‌البلاغه، دارالاحیاء الکتب العربیه، بیروت.
    2. اله مرادی، ام‌البنین، سیف اله احمدی (1394)، دو فصل‌نامه علمی ترویجی فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، مقاله اختیار قاضی برای طلاق در صورت نشوز زوج و مشروط به نبودن آن به عسر و حرج زوجه، تهران، دانشگاه امام صادقj پردیس خواهران
    3. بنشاسته، محسن (1381)، اسباب و عوامل رونق زندگی، چ اول، نشر شاکر.
    4. تعمیمی آمدی، عبدالواحد (1360)، غررالحکم و دررالکلم، تصحیح میر جلال‌الدین حسینی ارموی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    5. جعفری، محمدتقی (1376)، ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، چ دوم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    6. جوادی آملی، عبدالله (1388)، زن در آیینهٔ جلال و جمال، محمود لطیفی، چ نوزدهم، قم: نشر إسراء.
    7. جوادی آملی، عبدالله (1393)، خانواده متعادل و حقوق آن، تدوین ابراهیم جوانمرد فرخانی، قم: مرکز نشر إسراء
    8. جوادی آملی، عبدالله (1388)، تسنیم، محقق: علی اسلامی، قم: مرکز نشر إسراء.
    9. جوادی آملی، عبدالله (1389)، حکمت عملی و نظری در نهج‌البلاغه، حسین شفیعی، قم: نشر إسراء.
    10. حر عاملی، محمدبن حسن (بی‌تا)، وسائل الشیعه، احیاء التراث العربی، بیروت.
    11. دزفولی، سید کاظم صدر السادات (1370)، صله‌رحم و اخلاق در خانواده چاپ دوم، انتشارات کتابخانه صدر تهران.
    12. دیانی، عبدالرسول (1387)، حقوق خانواده، چ اول، تهران: نشر میزان.
    13. رسولی محلاتی، سید هاشم (1375)، زندگانی حضرت فاطمهh، چ سوم، دفتر نشر فرهنگ اسلام.
    14. رسولی محلاتی، سید هاشم (1374)، تاریخ اسلام، چ پنجم، دفتر نشر فرهنگ اسلام.
    15. شرفخانی، احمد (1379)، رفتارشناسی امام علیj، چ اول، تهران: انتشارات پارسایان.
    16. طاهری، حبیب‌الله (1418 ه)، حقوق مدنی، چ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    17. طباطبائی، سید محمدحسین (1374 ش)، تفسیر المیزان، ترجمه سید باقر موسوی همدانی، قم: نشر جامعه مدرسین.
    18. قزوینی، محمدکاظم (1381)، از ولادت تا شهادت امام علیj، قم: انتشارات دلیل ما.
    19. مجلسی، محمدباقر (1360)، بحارالانوار، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    20. کلینی، ابوجعفر محمدبن یعقوب (1407)، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    21. مجلسی، محمدباقر (1413 ه)، بحارالانوار، بیروت، دارالضواء.
    22. معین، محمد (1376)، فرهنگ فارسی، چ 11، تهران: انتشارات امیرکبیر.
    23. مکارم شیرازی، ناصر (1366 ش)، تفسیر نمونه، چ نهم، تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
    24. میرخانی، عزت السادات (1379)، رویکردی نوین در روابط خانواده، چ اول، تهران: سفیر صبح.
    25. نجفی، محمدحسن (1412 ه)، جواهر الکلام، بیروت، موسسه المرتضی العالمیه.
    26. نیلی پور، مهدی (1380)، فرهنگ فاطمیه، اصفهان، مرکز فرهنگی شهید مدرس.
    27. هدایت نیا گنجی، فرج‌الله (1385)، حقوق مالی زوجه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.