1
دکترای تفسیر تطبیقی-استادیار و عضو هییت علمی دانشگاه امام صادق(ع)
2
دانش آموخته سطح4، تفسیر تطبیقی
چکیده
نقش زنان درابعاد گوناگون علمی، اجتماعی، فرهنگی وسیاسی تاریخ شیعه، بعنوان ادامه دهنده و تجلی اسلام راستین،اهمیت ویژه ای دارد. آنان با الهام از آموزه های مذهبی وفرهنگی شیعه، و با توجه به جایگاه تعیین کننده خود در: تربیت افراد، تثبیت، تعمیق علوم اسلامی واشاعه فرهنگ اسلامی تأثیر گذار بوده، و دربرخی مراحل سرنوشت ساز شدند. این پژوهش با روش تاریخی- تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای، درصدد واکاوی شیوه های روشنگرانه بانومجتهد امین وشهیده بنتالهدی صدر، است. دوران حیات آنان، که هم زمان با حکومت قاجار و پهلوی درایران، و رژیم بعث درعراق بود، شواهد متعددی از فعالیت مثبت این دوبانوی عالمه و شجاع، درعرصه های گوناگون روشنگری از جمله: علمی، فرهنگی، سیاسی، اخلاقی، اجتماعی، تالیف کتب و مقالات، سخنرانی، و... وجو دارد. اگرچه این دو بانوی شیعه، ازجمله افراد صاحب سبکی بودند که نگرش مدنظر اسلام، به توانایی بانوان درجوامع آن روز را بنیانگذاری کرده و منجر به انقلاب عظیم درجوامع اسلامی شدند؛ اما آنچه از تلاش روشنگرانه هریک از این بزرگواران بارز است آنکه، ایشان طبق آموزه های شیعه، به دنبال بستر سازی جهت آماده کردن شرایط تشکیل حکومت دینی، بودند؛ لذا بانو امین در زمانی که هیچ ارزشی برای زنان و فعالیت های آنان، در جوامع آن روزگار قائل نبودند، به صورت غیرمستقیم و زیر ساختی، اولین گامهای اثرگذاری بانوان درعرصه های گوناگون را برداشت؛ درحالی که شهیده بنت الهدی صدر با جهادی مستقیم، قدم های تحول گرایانه و روشنگرانه ای در این راه برداشت و تاثیرگذار گشت.
قرآن کریم،ترجمه: ناصر،مکارم شیرازی،تهران،مدرسه الامام علی بن ابیطالب (ع)،1389ش
ابن أثیر، أسد الغابة، طهران، کتابخانه اسلامیه.،ج1،ص206
اسلامیت، مرضیه، بانو امین و تفسیر مخزن العرفان، تهران، خانه کتاب، چاپ اول، 1389ش
اکرم الخفاجی،الشهیدة بنت الهدی داعیة الجهاد و الأدب، روزنامه بدر، ش430، محرم، 1422ق
امین، سیده نصرتبیگم، اخلاق و راه سعادت: اقتباس و ترجمه از طهاره الاعراق ابن مسکویه، اصفهان، گلبهار، چاپ دوم، 1385ش
........................................، الاربعین الهاشمیه فی شرح جمله من الأحادیث الوارده فی العلوم الدینیه، مهدى العلوى، دمشق، دار الفکر، 1357ش
.......................................، النفحات الرحمانیه فی الواردات القلبیه، اصفهان،گلبهار، چاپ سوم، 1389ش
.....................................، جامع الشتات، گردآوری: مرتضی مظاهری نجفی، اصفهان، بی جا،1371ش
.....................................، روش خوشبختی: توصیه به خواهران ایمانی، تحقیق و اضافات: محمدرضا نیلفروشان، اصفهان، کانون تبلیغات رشاد،1386ش
.....................................، سیر و سلوک در روش اولیا و طریق سیر سعداء،تحقیق و اضافات: محمدرضا نیلفروشان، اصفهان،گنبدهای فیروزهای، چاپ دوم، 1387ش
.....................................، مخزن العرفان در تفسیر قرآن مجید، اصفهان، بی جا، 1371ش
.....................................، مخزن اللئالی در فضیلت مولی الموالی، اصفهان، بی جا،1371ش
.....................................، معاد یا آخرین سیر بشر،تحقیق و اضافات: محمدرضا نیلفروشان، اصفهان، گنبدهای فیروزهای، چاپ دوم، 1387ش
ایازی، سید محمدعلی، شناختنامه تفاسیر: نگاهی اجمالی به ۱۳۰ تفسیر برجسته از مفسران شیعه و اهل سنت، قم، کتاب مبین، چاپ اول، 1378ش
باقری بیدهندی، ناصر، بانوی نمونه: جلوههایی از حیات بانوی مجتهده امین اصفهانی، قم، بوستان کتاب، چاپ چهارم، 1382ش
جمعی از محققین، فریده عصر: بررسی سیره علمی و عملی عالمه عارفه بانو مجتهده امین، تهران، نشر هستینما، چاپ اول، 1389ش
حامدی، ام مهدی، پیرامون شخصیت بنت الهدی صدر، هفته نامه بدر، ش430، 1422ق
حسینی حائری، سید کاظم؛ زندگی و افکار شهید صدر، ترجمه حسن طارمی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،چاپ اول، ۱۳۷۵ش
حسینی، محمد، الامام الصدر، التاریخ الأسری و النسب الشریف، هفته نامه بدر، ش430،1422ق
خمینی، روح الله، صحیفه نور، قم، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1373ش
زنجانی، عبدالکریم، بنتالهدی در آیینه خاطرات منتشر نشده خانواده شهید صدر،ماهنامه شاهد یاران، ش ۱۸، ۱۳۸۶ش