لزوم بازنگری در حکم عدم اجرای قصاص پدر در قتل عمدی فرزند از مجرای فقه پویا و اصلاح قانون مجازات اسلامی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

چکیده

   تعیین ضمانت اجرای مناسب و سنجیده در قبال مرتکبان قتل عمدی فاقد قصاص ازجمله موضوعاتی است که مقنن در راستای تحقق آن، توفیقات ویژه‌ای نداشته است. باید دانست وجود تعزیر صرف نتوانسته است مانع ارتکاب قتل عمدی فرزندان توسط پدرانشان باشد. همچنین حذف مجازات دیه و تعزیر در عنوان مجرمانه اخیر در قانون مجازات اسلامی 1392 هجری شمسی به عنوان حداقل‌های قانونی مقابله با این جرم نشان از ناکار آمدی این قانون دارد. با توجه به نسخ ماده 220 ق.م.ا 1370 (ه.ش) که حداقل‌های مقرر را در برخورد با این جرم لحاظ کرده بود و فقدان این مقدار حداقلی در ماده 301 ق.م.ا 1392 (ه.ش) به نظر می رسد که اعمال ماده 612 ق.ت 1375 (ه.ش) به عنوان تنها ضمانت اجرای فعلی در برخورد تعزیری با قتل‌های عمدی که به هر علت قصاص نمی شود به علت اینکه نمی تواند عملاً مانع ارتکاب چنین جرایمی شود اصلاح آن امری اجتناب ناپذیر می باشد.

کلیدواژه‌ها


  1. منابع

    *قران کریم

    منابع فارسی

    1. اسحاقی، محمد، (1380)، مجازات پدر و مادر در جرم کشتن فرزند، چاپ اول، قم: سفیر صبح
    2. شامبیاتی، هوشنگ، (1380)، حقوق کیفری اختصاصی، چاپ ششم. تهران: انتشارات ژوبین
    3. صادقی، محمد هادی، (1383)، حقوق جزای اختصاصی جرایم علیه اشخاص، چاپ هفتم. تهران: نشر میزان
    4. عوده، عبدالقادر، (1390)، بررسی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جرائم علیه تمامیت جسمانی)، مترجم: حسن فرهودی نیا. تهران، یادآوران، وابسته به شرکت بین‌المللی پژوهش و نشر یادآوران
    5. گلدوزیان، ایرج، (1382)، حقوق جزای اختصاصی، چاپ نهم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
    6. فاضل لنکرانی، محمد، (1377)، سیر کامل اصول فقه، چاپ اول، قم، فیضیه
    • مکارم شیرازی، ناصر، (1428)، انوار الاصول، چاپ دوم، قم، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب
    1. مؤسسه دائره‌المعارف اسلامی، (بی تا). فرهنگ فقه فارسی، نسخه‌ی دیجیتال

     

    مقالات

    1. ایزدی فرد، علی‌اکبر؛ نبی پور، محمد، (1390)، «معافیت مطلق یا نسبی پدر یا جد پدری از کیفر قتل در فرزند کشی عمدی»، فقه و حقوق اسلامی، سال دوم، شماره سوم. صص 1-32.
    2. ایزدی فرد، علی‌اکبر؛ محسنی دهکلانی، محمد. یوسفی، امین، (1390)، «مجازات پدر در قتل عمدی فرزند»، پژوهش‌نامه فقه و حقوق اسلامی، سال چهارم، شماره هفتم. صص 112-127.
    3. حیدری، عباسعلی، (1387)، «انتفاء ابوّت در قصاص و بررسی امکان تسرّی آن جد پدری»، مجله فقه و مبانی حقوق، سال چهارم، شماره یازده، صص 177-196
    4. ذوالفقار طلب، مصطفی، جمالی، محمد، (1392)، «قصاص پدر و مادر در برابر قتل عمدی فرزند از دیدگاه مذاهب اسلامی»، دو فصلنامه فقه مقارن، سال اول، صص 91-110
    5. شاهدی، رحیم، (1391)، «پویایی فقه شیعه»، حکومت اسلامی، سال هفدهم، شماره یک، پیاپی شصت‌وسه. صص 31-63
    6. شریفی، محسن، (1392)، «مبانی فقهی قتل فرزند و ضمانت اجرای آن»، فقه اهل‌بیت. سال نوزدهم، شماره 74، صص 210-239
    7. علیان، عیسی؛ فاکرمیبدی، محمد، (1397)، »تناسب جرم و مجازات بر اساس آیات قصاص»، فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات تفسیری، سال نهم، شماره سی و ششم. صص 29-36
    8. عمرانی، سلمان؛ حاجی قربانی، حسین، (1397)، «مبانی فقهی عدم قصاص پدر در قانون مجازات اسلامی»، دو فصلنامه تخصصی آموزه‌های حقوقی گواه، سال چهارم، شماره یک. پیاپی شش. صص 73-93
    9. قدسی، ابراهیم؛ یحیی زاده‌، یاسر، (1389)، «الحاق جد پدری و مادری به‌حکم معافیت پدر از قصاص در قتل عمدی فرزند (مطالعه‌ی فقهی و حقوق)»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال دوم، شماره دوم. ص 91-121

    پایان‌نامه‌ها

    1. عابدیان راد، جواد، (1392)، «بررسی تطبیقی فرزند کشی در حقوق ایران و فقه امامیه و اهل سنّت»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات مازندران

    منابع عربی

    1. آخوند خراسانی، محمدکاظم، (1386)، کفایه الاصول، مترجم: محمد مسعود عباسی. چاپ اول. قم، انتشارات دارالفکر
    2. حر عاملی، محمد بن حسن، (1412)، وسایل الشیعه الی تحصیل المسائل الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام لا حیاء التّراث
    3. خویی، ابوالقاسم، (1394)، مبانی تکمه المنهاج، تهران، خرسندی
    4. شافعی، محمد، (1423)، الأُم، محقق عبدالعزیز محمد احمد، بیروت، لبنان، دارالکتاب العلمیّه
    5. مراغی، الف، (بی تا)، التفسیر المراغی، بیروت، دار احیاء التراث
    6. موسوی خمینی، روح الله، (1366)، تحریر الوسیله، قم، نشر دفتر انتشارات اسلامی