شبهه مصداقی عبارت است از اینکه معنا و مفهوم دلیل خاص کاملاً واضح و روشن بوده و کوچک‌ترین ابهامی در آن نباشد و اشتباه در یک یا چند مصداق خارجی است که منشأ آن هم امور خارجیه است. شبهه مفهومی هم در جایی است که مخصص از جهت مفهوم مجمل باشد؛ یعنی معنای مخصص به‌طور دقیق روشن نیست. در جواز تمسک به عام در شبهات مصداقی و مفهومی بحث‌هایی وجود دارد. در این که آیا تمسک به عام در شبهات مصداقیه جایز است یا خیر؟ دو نظریه مطرح است: به مشهور قدما نسبت داده شده که تمسک به عام را در شبهه مصداقیه مخصص جایز می‌دانند و به عقیده مشهور متأخرین تمسک به عام در شبهه مصداقیه دلیل خاص جایز نیست و بدون فرق میان مخصص متصل و منفصل. برای اثبات هر یک از این دو نظریه دلایلی اقامه شده است که هیچ یک تمام نیست. حق این است که تمسک به عام در موارد شبهه مصداقیه جایز نمی‌باشد؛ زیرا مخصص در برابر عام، حجت قوی‌تری است. در شبهات مفهومی هم در مخصص متصل مطلقاً تمسک به عام جایز نیست. در این نوشتار به بررسی مسائل این دو شبهه می‌پردازیم.
)