دانش آموخته سطح۳تفسیر و علوم قرآنی، موسسه آموزش عالی حوزوی حضرت عبدالعظیم
چکیده
بحث ولایت، یکی از مهم‌ترین موضوعات پس از نبوت خاتم است؛ زیرا آخرین دین، می‌بایست جهانی و جاویدان باشد که همگان را تا پایان دنیا، پیشوایی و سرپرستی نموده و به صراط مستقیم که مطلوب رب‌العالمین است ، وصل نماید. لذا طبق آیه تبلیغ، پیامبر خاتم می‌بایست ولی پس از خود را که از جانب خدای متعال منصوب گردیده، جهت اکمال دین و اتمام نعمت، معرفی کند تا مردم پس از او سرگردان نمانند، هم چنان‌که پس از پیامبران پیشین نیز این‌گونه بود. راه دستیابی مجدّد به اتّحاد مسلمین ـ یعنی همان اتّحاد و اتّفاقی که در زمان رسول خدا J حاکم بود ـ تنها از طریق شناخت دقیق واقعه‌ی مذکور میسّر است. اینک این سؤال طرح می‌گردد که به‌راستی در تاریخ، این معرفی اتفاق افتاده است؟ مفاد بیانات پیامبر اکرم چه بود تا حجتی برای همگان گردد؟ در این جستار علت توجه به حدیث غدیر، تاریخ و جغرافیای غدیر خم، اجمالی از خطبه‌ی غدیر، سند قرآنی و روایی آن، مفاد حدیث غدیر و تحلیل آن به نوشته‌ی تحریر درآمده و به نتایجی دست یافته از قبیل صحت واقعه‌ی تاریخی غدیر خم، با ایراد سخنانی توسط رسول خاتم در حضور حداقل ده‌ها هزار نفر که همگی نقل‌کنندگان آن حدیث بوده‌اند و اینکه معنی «مولی» در این روایت که به حد تواتر رسیده، «اولی» یعنی سزاوارتر، است.
ابوالفیض محب‌الدین محمد بن محمد بن محمد بن محمد بن محمد بن عبدالرزاق، ملقب به مرتضی و معروف به محمد مرتضی حسینی زبیدی حنفی واسطی، تاج‌العروس من جواهر‌القاموس، اُفست دار مکتبة‌الحیاة، بیروت از چاپ اول 1306 هـ المطبعة‌الخیریة، مصر.
ابوبکر محمد بن حسن بن درید، جمهرة‌اللغة، تحقیق دکتر رمزی منیر بعلبکی، چاپ اول 1987 م، دارالعلم للملایین، بیروت.
افریقی مصری، ابن منظور جمال‌الدین ابوالفضل محمد بن مکرم بن علی، لسان‌العرب، تحقیق علی شیری، چاپ اول 1408 هـ، دار إحیاء‌التراث‌العربی، بیروت.
امینی، علامه شیخ عبدالحسین، ترجمه الغدیر، مترجم: محمدتقی واحدی، چاپ پنجم 1391 هـ. ش، تهران.
انصاری قرطبی، ابوعبدالله محمد بن احمد، الجامع لأحکام‌القرآن، چاپ اول 1408 هـ/1998 م، دارالکتبالعلمیه، بیروت.
بخاری جعفی، محمد بن اسماعیل، صحیح‌البخاری، ضبط و شرح دکتر مصطفی دیب بغا، مطبعة‌الهندی، دمشق 1379 هـ/1976 م.
بصری، محمد بن سعد بن منیع، معروف به ابن سعد، الطبقات‌الکبری، دار صادر، بیروت.
بغدادی، سبط ابن جوزی یوسف قزاو غلی بن عبدالله بن فیروز، تذکرة‌الخواص، اصدار مکتبة نینوی‌الحدیثه، تهران.
ثعالبی نیشابوری، ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل، ثمارالقلوب فی‌المضاف و‌المنسوب، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، دارالمعارف، قاهره.
جرجانی، سید شریف علی، شرح‌المواقف، انتشارات شریف رضی، قم.
جزری، ابن اثیر مبارک بن محمد، النهایة فی غریب‌الحدیث و‌الأثر، چاپ چهارم، 1965 م، قاهره.
جزری، ابوالسعادات مجدالدین مبارک بن محمد بن شیبانی ابن اثیر، الجامع‌الصغیر فی احادیث‌الرسول، تحقیق محمد حامد فقی، چاپ سوم 1403 هـ.
جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، چاپ چهارم 1407 هـ/1987 م، دارالعلم للملایین، بیروت.
حسینی عبیدی مقریزی، ابوالعباس تقی‌الدین احمد بن علی، إمتاع‌الأسماع، مطبعة لجنة‌التألیف و‌الترجمة و‌النشر، قاهره 1941 م.
حلبی شافعی، ابوالفرج نورالدین علی بن ابراهیم بن احمد، السیرة‌الحلبیة، المکتبة‌الاسلامیه، بیروت.
دحلان، احمد زینی، السیرة‌النبویة والآثار‌المحمدیة، چاپ اول 1310 هـ، المطبعة‌المیمنة، مصر.
ذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد، تذکرة‌الحفاظ، اُفست دارالکتبالعلمیه، بیروت از چاپ مکتبة‌الحرم‌المکی، مکه 1374 هـ.
زوزنی، ابوعبدالله حسین بن احمد، شرح‌المعلقات‌السبع، مطبعة‌المدنی، قاهره 1385 هـ /1965 م.
سجستانی، محمد بن عزیز، غریب‌القرآن، تحقیق احمد بن عبدالقادر صلاحیه، چاپ اول 1933 م، دارطلاس، سوریه.
شیبانی، ابوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل، مسند احمد بن حنبل، چاپ اول 1412 هـ/1991 م، دار إحیاء‌التراث‌العربی، بیروت.
طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع‌البیان عن تأویل آی‌القرآن، دارالفکر، بیروت 1408 هـ /1998 م.
عبیدالله ابن عبدالله بن احمد، معروف به حاکم حسکانی حذّاء حنفی نیشابوری، شواهد‌التنزیل لقواعد‌التفضیل، تحقیق شیخ محمدباقر محمودی، چاپ اول 1411 هـ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجمع احیای فرهنگ اسلامی، تهران.
فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، القاموس‌المحیط، تحقیق مکتب‌التراث فی مؤسسة‌الرسالة، بیروت 1407 هـ/1987 م.
قسطلانی، ابوالعباس شهاب‌الدین احمد بن محمد بن ابی بکر، إرشاد‌الساری لشرح صحیح‌البخاری، چاپ اول 1410 هـ/1990 م، دارالفکر، بیروت.
قیروانی ازدی، حسن بن رشیق، العمدة، چاپ چهارم 1972، دار‌الجیل، بیروت.
وجدی، محمد فرید، دائرة‌المعارف‌القرن‌العشرین، چاپ سوم 1971 م، دارالمعرفة، بیروت.
هیتمی مکی، شهاب‌الدین احمد بن محمد ابن حجر، الصواعق‌المحرقة فی الردّ علی أهل‌البدع و‌الزندقة، تعلیق عبدالوهاب عبداللطیف، چاپ دوم 1385 هـ/ 1965 م، مکتبۀ‌القاهره، مصر.
هیثمی، علی بن أبی بکر، مجمع‌الزوائد و منبع‌الفوائد، 1408 هـ/1988 م، دارالکتب‌العلمیة، بیروت.
)