نقد شبهات حقوق زنان با تاکید بر آیه سی و چهارم سوره مبارکه نساء

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 استاد تمام دانشگاه علم و صنعت

2 دانش آموخته سطح چهار و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم

چکیده

از جمله مسائل حقوق انسان، حقوق مربوط به زنان است که شماری با تکیه به کنوانسیون رفع تبعیض از زنان، مدعی شده‏اند که آموزه‏های حقوقی قرآن در زمینه زنان که در آیه سی و چهارم سوره نساء آمده است، تبعیض آمیز بوده و عملاً در آنها مردان بر زنان برتری داده شده‏اند. آنان برای اثبات مدعای خود به واگذاری مدیریت خانواده به مردان و اجازه تنبیه بدنی زنان به همسرانشان، استناد می کنند. ما برای پاسخ به آن شبهات، نخست جایگاه زن از نگاه قرآن را مورد بررسی قرار داده و اثبات کردیم که از منظر قرآن، علاوه بر آن که زن و مرد از یک نفس واحد آفریده شده اند، هر دو آن ها در توانشِ پیمودن مراتب عبودیت، برابرند. تنها ملاک برتری در قرآن، تقوا است و جنسیت هیچ نقش در آن ندارد. حتی برخی از زنان در قرآن اسوه همه انسان ها از جمله مردان واقع شده اند. از سوی دیگر پس از تبیین ضرورت وجود مدیر در خانواده، قیومیت در آیه، به معنای وظیفه مدیریت اقتصادی و تامین امنیت خانواده و شبیه آن دانسته شده است. ترتیب اقدامات در مقابل زن ناشزه و مفهوم ضرب در آیه، با استفاده از روایات تفسیری نیز، باعث رهانیدن شبهه یاد شده از اذهان می گردد، چرا که ضرب، پس از موعظه و بی توجهی در بستر توسط شوهر، تنها بوسیله چوب سواک صورت می پذیرد. در واقع این دستور العمل قرآن برای جلوگیری از فروپاشی بنیاد خانواده پیش بینی شده است. 

کلیدواژه‌ها


  1. منابع

    • قرآن کریم
    • نهج البلاغه
    1. ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن على، (بی تا)، الخصال، قم، انتشارات جامعه مدرسین
    2. .......................................، .......................، (1404)، من لایحضره الفقیه، قم، جامعة مدرسین
    3. ابن درید، محمد بن حسن، (1987)، جمهره اللغة، بیروت، دار العلم للملایین
    4. ابن شهر آشوب، ابی جعفر رشیدالدین، (1376)، مناقب آل ابىطالب، نجف، مطبعة الحیدریة
    5. ابن‌فارس، احمد بن فارس، (1404)، معجم مقاییس اللغة ، قم، دفتر تبلیغات اسلامی
    6. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، (بی تا)، لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربی
    7. اصفهانی،ابوالفرج، (1996)، اخبار النساء فی کتاب الاغانی، بیروت، موسسة الکتب الثقافیة
    8. ..............، ..............، (1994)، الاغانی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‌
    9. آلوسی، سید محمود، (بی تا)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالفکر
    10. بخاری، محمد بن اسماعیل، (1401)، الجامع الصحیح، (صحیح بخارى)، بیروت، دارالفکر
    11. بلاغی، محمد جواد، (1420)، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، قم، بنیاد بعثت
    12. جاحظ، عمربن محمد،(بی تا)، البیان و التبیین، دار ومکتبة الهلال
    13. جوهری، اسماعیل بن حماد، (1407)، الصحاح، بیروت، دار العلم للملایین
    14. حلى، احمدبن فهد، (1407)، المهذب البارع، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی
    15. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم
    16. سالم،عبدالعزیز، (بی تا)، تاریخ العرب قبل السلام، السعودی، وزارت الثقافة، الهیئة العامة لقصور الثقافة
    17. طباطبایی، محمد حسین، (بی تا)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات جامعه مدرسین
    18. طبرسی، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو
    19. طوسی، محمد بن حسن، (1413)، التبیان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات جامعه مدرسین
    20. عاملى، زین الدین (شهید ثانی)، (1413)، مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة
    21. عسکری، سید‌مرتضی،(1414)، احادیث ام‌المؤمنین عایشه، قم، کلیه اصول الدین
    22. فروخ،عمر، (1984)، تاریخ الجاهلیه، بیروت، دار العلم للملایین
    23. فراهیدی، خلیل بن احمد، (1910)، العین، قم، مؤسّسه دار الهجرة
    24. فخر رازی، محمد بن عمر، (1420)، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی
    25. فضل‌‌‎الله، محمدحسین، (1998)، من وحی القرآن، بیروت، دار الملاک
    26. فیض کاشانی، ملا محسن، (1415)، تفسیر الصافی، تهران، انتشارات الصدر
    27. کلینی، محمد بن یعقوب، (1388)، کافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، چاپ سوم، تهران، دارالکتب الاسلامیه
    28. لکهنوی، میر حامد حسین، (1400)، عبقات الانوار، قم، موسسه المعارف الاسلامیه
    29. مجلسی، محمد باقر، (1403)، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمة الاطهارعلیهم السلام ، بیروت، مؤسسة الوفاء
    30. ............، .................، (1370)، مرآة العقول فى شرح اخبار آل الرسول، چاپ سوم، تهران، دارالکتب الاسلامیه
    31. محقق حلى، نجم الدین، (1408)، ‌شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام‌، قم، مؤسسه اسماعیلیان‌
    32. مغنیه، محمد جواد، (1424)، تفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الإسلامیة
    33. مکارم شیرازی، ناصر، (1377)، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه
    34. نجفی، محمد حسن، (1368)، جواهرالکلام، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه

    مقالات

    1. احسانی فر لنگرودی، علوم حدیث، بهار 1383، شماره 31، فاطمه (سلام الله علیها)، کوثر قرآن
    2. بشوی، بینات، زمستان 1386، شماره 4، آیه تطهیر و جایگاه حضرت زهرا (س) از دیدگاه اهل سنت
    3. زینلی، کلام اسلامی، پاییز 1399، شماره99 ، مفهوم شناسی و مصداق یابی اهل بیت علیهم السلام در آیه تطهیر
    4. طیب حسینی، مطالعات اسلامی زنان و خانواده، بهار و تابستان 1389، شماره 10، واکاوی معنای «نسائنا» در آیه مباهله (جایگاه فاطمه علیهما السلام در آیه مباهله از مصداق تا معنای «نسائنا»).